فصل نامه

نخستین شماره‌ی فصل‌نامه‌ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نقطه، در بهار ١٣٧٤/١٩٩٥ به انتشار رسید. مدیر مسئول فصل‌نامه، بهزاد لادبن بود و مسئول امور فنی آن (تا شماره‌ی ٧)، کریم صادق. صفحه‌آرایی آن را علی‌رضا یاوری بر عهده داشت. تا شماره‌ی ٧، سردبیری نقطه با ناصر مهاجر بود. شماره‌های ٨ و ٩، به کوشش رضا ناصحی به انتشار رسید.

نقطه زیر نظرهیئت تحریریه به انتشار می‌رسید. اعضای اصلی هیئت‌تحریریه‌ی نشریه، از کوشندگان سیاسی چپ‌گرایى بودند که پس از سرکوب فراگیر سال‌های نخست دهه‌ی ١٣٦٠/١٩٨٠ به ناگزیر ایران را ترک کردند. نام آنها که در شماره‌های نقطه اعلام نشده، چنین است: رضا ناصحی، سیروس جاویدی، مهناز متین و ناصر مهاجر. نام کسانی که با هیئت تحریریه همکاری داشتند، به این قرار است: تراب‌ حق‌شناس، شهرام قنبری، شهلا شفیق، علیرضا مناف‌زاده و علیرضا یاوری.

بیشتر آنچه در فصل‌نامه‌ی نقطه آمده، نوشته‌های تحلیلی و پژوهشی‌ست؛ اما سهمی هم برای بازتاب خبرهاى مهم در نظر گرفته شده بود. سرمقاله‌ی نقطه، به مسائل سیاسی روز ایران اختصاص داشت. نوشته‌های دیگر نشریه، مسائل گوناگونی را در برمی‌گرفت: از مسائل اجتماعی و رویدادهای مهم فرهنگی، سیاسی و تاریخی ایران گرفته، تا حقوق بشر، مسئله‌ی زن و تبعیض جنسی، نقد ادبی و هنری، ووو. مسئله‌ی دین و اسلام شيعى، جایگاه آن در مناسبات سیاسی و اجتماعی ایران، لزوم جدایی دین از دولت و سکولاریزاسیون، از موضوعاتی دیگری بودند که در نقطه مورد نقد و بررسی قرار گرفتند. مسائل بین‌المللی نیز همواره مورد توجه نشريه‌‌ی نقطه بوده است.

صفحات پایانی شماره‌های نخست نقطه (تا شماره‌ی ٥-٤)، بخشی را در برمی‌گرفت که «زندگی مردم از زبان رسانه‌های دولتی ایران» را بازمی‌نمایاند.
معرفی کتاب‌ها و نشریه‌های تازه، به ویژه آنچه در خارج از کشور به چاپ می‌رسید، یکی از تم‌های هر شماره‌ی نشریه بود.
در پشت جلد هر شماره‌ی نقطه، فهرست نوشته‌ها و چکیده‌ای از هرکدام به انگلیسی درج شده است.

از شماره‌ی ٢ تا پایان کار نقطه، در هر شماره، مجموعه‌ی ویژه‌اى درباره‌ى موضوع یا مقوله‌ای مهم گشوده شد. مسئله‌ی کردستان، سانسور در ایران، انقلاب ١٣٥٧، شکنجه و زندان، جنبش چپ، روشنفکر و روشنفکری، کفر و الحاد، از موضوع‌هاى این ويژه‌نامه‌ها هستند.

بیشتر نوشته‌هایی که در فصل‌نامه‌ی نقطه آمده، ره‌آورد پژوهش روشنفکران ایرانی‌ست؛ اما برگردان به فارسی پاره‌ای مقاله‌ها و مصاحبه‌ها نیز در دستور کار نشریه قرار داشت.

نشريه‌ى نقطه از این امتیاز كم مانند برخوردار بود که نقاش، طراح و کاریکاتوریست بزرگ ایران، زنده‌یاد اردشیر محصص، با آن همکاری می‌کرد و روی جلد و صفحات هر شماره‌ی مجله را – متناسب با موضوع آن شماره – با چند اثر ارزشمند خود می‌آراست.
هنرمندان برجسته‌ی دیگری نیز با نقطه همکاری تنگاتنگ داشتند؛ به ویژه ناصر درخشانی (خاور)؛ و کسانی كه با نام مستعار، كارهاى‌شان را ارائه می‌دادند، از جمله میتی، قدسی، اختر.

نقطه بنا داشت فصل‌نامه باشد و سالی چهار شماره منتشر کند. اما دشواری‌های کار انتشاراتی در تبعید که در سرسخن برخی شماره‌های نشریه به آن اشاره شده، نقطه را در عمل به گاهنامه تبدیل کرد. با چاپ شماره‌ی ٩ نشریه در تابستان سال ١٣٧٨/١٩٩٩، انتشار فصل‌نامه‌ی نقطه پایان گرفت.