ناصر مهاجر
گفتوگو با ناصر مهاجر، پژوهشگر تاریخ معاصر
امروز ۱۱۲ سال از به توپ بستن نخستین مجلس شورای ملی به فرمان محمدعلی شاه قاجار میگذرد. تصویب اساسنامه بانک ملی، قانون آزادی مطبوعات، تشکیل محاکمات عرفی و ایجاد دادگستری از مهمترین دستاوردهای این مجلس بود.
امروز ۲ تیر، ۱۱۲ سال از به توپ بستن مجلس شورای ملی به فرمان محمدعلی شاه قاجار میگذرد. در این واقعه نخستین مجلس ایران توسط قزاقهای روس به فرماندهی کلنل ولادیمیر لیاخوف به توپ بسته شد؛ مجلسی که سرآغاز حقخواهی و تجدد خواهی در ایران بود.
تصویب اساسنامه بانک ملی ایران، قانون آزادی مطبوعات، تشکیل محاکمات عرفی و ایجاد دادگستری، لغو تیولداری، قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی، قانون ممیزی علمی، و قانون رشوه و مجازات آن از مهمترین دستاوردهای نخستین مجلس ایران بودند که همگی در عمر کوتاه این مجلس به تصویب رسیدند. «زمانه» در گفتوگو با ناصر مهاجر، پژوهشگر تاریخ معاصر در پاریس نگاهی انداخته است به رویدادهای دوم تیرماه ۱۲۸۷ و چندین دهه تلاش مجالس مشروطه برای حقخواهی و تجدد در ایران.
ناصر مهاجر میگوید: «انقلاب مشروطیت نخستین انقلاب ایران و رهآورد یک سده رشد پرفراز و فرود اندیشه ترقی و موسسات تمدنی جدید است. با انقلاب مشروطیت بود که به قول ملک الشعرای بهار تجدد بر ارتجاع فائق آمد و قانون اساسی امضا شد، با این انقلاب است که بخش عمدهای از مردم ایران برای نخستین بار دارای حق و حقوق شدند و برای نخستین بار قانون به کشورما آمد. انقلاب مشروطیت ایران سرآغاز فرآیند حقوری مردم ایران است.»