مهناز متين

متن ویراستاری شده ی سخنرانی مھناز متین در مراسم بزرگداشت روز جھانی زن، که گروه زنان ایرانی ـ فرانکفورت در روز 9 مارس 2019 در این شھر برگذار کردند.

۴۰ سال پس از اسفند ۱۳۵۷، هنوز می‌توانیم آن روزهای تاریخی جنبش زنان را با سربلندی و غرور به یاد آوریم؛ رویدادی فراموش‌نشدنی که شگفتی، تحسین و همبستگی فمینیست‌های جهان را برانگیخت.
اسفند ۵۷ برای جنبش زنان ایران دو ویژگی دارد. نخست، خیزش زنان در اعتراض به حجاب اسلامی که بنا بود ـ در پی سخنان آیت‌الله خمینی در ۱۵ اسفند ۱۳۵۷ـ برای زنان کارمند اجباری شود؛ خیزشی که چند روز طول کشید و علاوه بر اعتراض نسبت به حجاب اجباری، خواست رفع تبعیض جنسی را نیز به میان آورد. این خیرش، به دلایل گوناگون منحصر به فرد بود: 1) سرعت عمل و واکنش حیرت‌انگیز زنان در برابر زن‌ستیزی حاکمان اسلامی، تنها چند روز پس از انقلاب بهمن ۵۷؛ انقلابی که بسیاری از این زنان در آن مشارکت فعال داشتند و به آن دل‌بسته بودند. 2) سطح شعور سیاسی و بلوغ فکری زنان، در شعارها و خواست‌های‌شان کاملاً بازتاب یافته است. شاید هیچ شعاری به انداره‌ی شعار ماندگار زنان در این خیزش، بیانگر روح آن روزهایی نباشد که مردم رفته رفته درمی‌یافتند چه کسانی به قدرت رسیده‌اند و چه برنامه‌ی هولناکی برای ایران در سر دارند: «ما انقلاب نکردیم تا به عقب برگردیم»! 3) خیزش اسفند 1357 که موجب شد حقوق و جایگاه زن به سرعت در گستره‌ی جامعه طرح شود، تولدی تازه بود برای جنبش زنان ایران که چند دهه قدمت داشت. 4) ویژگی دیگر اسفند ۵۷، از سرگیری برگذاری بزرگداشت روز جهانی زن بود که پس از یک دوره‌‌ی بلند رکود ناشی از استبداد پهلوی، در پی مبارزات مردم برای رهایی از دیکتاتوری شاه، در چند شهر بزرگ کشور برگذار شد.

همزمانی خیزش زنان بر ضد حجاب اجباری، با روز جهانی زن، تصادفی بود؛ اما سبب تلاقی گروه‌های گوناگون زنان با یکدیگر شد. از مراسم بزرگداشت روز جهانی زن در دانشگاه‌ها، از چند روز پیشتر در رسانه‌ها صحبت می‌شد. این چنین بود که شمار زیادی از زنان تظاهرکننده به سوی دانشگاه‌ها رفتند. کنشگران زن که دست‌اندرکار برگذاری مراسم ۸ مارس بودند، از تظاهرات زنان در اعتراض به اجباری شدن حجاب باخبر شدند و نسبت به آن واکنش نشان دادند. به این ترتیب، زنان معترض و کنشگران زن، در روز ۸ مارس به هم رسیدند.
با اینکه روز جهانی زن از نیم قرن پیش از این تاریخ ـ دست کم در برخی برش‌های زمانی ـ در ایران برگذار می‌شد، اما هنوز به سنتی فراگیر تبدیل نشده بود. این واقعیت، فقط مختص ایران نبود و بی‌شک به خاستگاه این روز بازمی‌گردد که در جنبش سوسیالیستی و کارگری ریشه دارد.
—————-
متن کامل در فرمت پی دی اف
—————-